Tai biến mạch máu não Phần 1

TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO PHẦN 1

Tai biến mạch máu não (TBMMN) được định nghĩa là “dấu hiệu phát triển nhanh chóng trên lâm sàng của 01 hội chứng thần kinh nặng nề, thường do nguyên nhân mạch máu não, đôi khi do nguyên nhân mạch máu của cuống mạch máu não nằm ở cổ, tiên lượng sinh tồn cũng như tiên lượng chức năng của thần kinh tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ lan rộng của tổn thương”. Như vậy, theo định nghĩa này trên lâm sàng, đây là các biểu hiện bệnh lý gồm phần lớn các trường hợp chảy máu trong não, chảy máu dưới nhện, nhũn não, thiếu máu não thoáng qua. Những trường hợp như tổn thương hoặc bệnh lý của tĩnh mạch não (viêm tắc tĩnh mạch não) không được đề cập trong bài này, Đặc điểm giải phẫu sinh lý có liên quan đến tai biến mạch máu não. Động mạch não giữa (động mạch thường gây TBMMN).

NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ BỆNH SINH

1.THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI

a. Xuất huyết não.

Xơ mỡ động mạch với tăng huyết áp

Dị dạng mạch máu não (nhất là túi phình)

U não

Bệnh về máu (bệnh bạch cầu cấp)

Chấn thương sọ não

Sử dụng thuốc chống đông

Trong nhóm này, cần chú ý đến khối máu tụ trong não

b. Nhãn não

Xơ mỡ động mạch (tại những động mạch có đường kính trung bình như nơi xuất phát động mạch cảnh sâu, động mạch cột sống, những nơi ngoặc của động mạch Sylvienne)

Thuyên tắc động mạch não (xuất phát từ tim trái như hẹp van 2 lá, viêm nội tâm mạc do nhiễm trùng, run thất…)

Tiểu đường, giang mai, viêm màng não mãn, thoái hóa cột sống cổ, teo hẹp động mạch cột sống, viêm nút quanh động mạch …

c. Xuất huyết màng não (dưới nhện)

Nguyên phát

Vỡ túi phình động mạch ở đáy não (chiếm 75% trường hợp).

Vỡ túi phình động tĩnh mạch, vỡ các bướu mạch ở tiểu não hoặc tủy sống

Xơ mỡ động mạch não với kèm hoặc không kèm tăng huyết áp.

Thứ phát

Chấn thương sọ não (có thể không có bể hộp sọ). Chú ý, không được quên chấn thương sản khoa.

Bệnh về máu: xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh máu chậm đông (hémophilie), bạch cầu cấp.

Bướu não, viêm màng não, viêm não và những bệnh nhiễm trùng như thương hàn, sốt phát ban…)

Ngộ độc (chì, CO, rượu ….)

Xử dụng thuốc kháng đông.

d. Suy tuần hoàn não (Insuffisande circulatoire cérébrale)

Do xơ vữa động mạch não. Tình trạng xơ vữa này xấu thêm với bệnh tăng huyết áp, tiểu đường, giang mai.

Do viêm động mạch não có nguồn gốc nhiễm trùng (giang mai) hoặc bệnh toàn thể (collagénoses)

Do thuyên tắc mạch máu não (chủ yếu từ tim)

Do dị dạng mạch máu não bẩm sinh và vài trường chấn thương cốt sống cổ.